Vísa um presta - og sitthvað um klæðnað þeirra

Það var siður fyrrum hér á landi, að prestar gengu daglega í hempum sínum, og eins voru þeir í þeim á ferðalögum, ýmist gangandi eða ríðandi. Þess siður mun hafa lagzt niður snemma á nítjándu öld, en þá var um þetta kveðin eftirfarandi vísa í Árnessýslu:

Á Suðurlandi sjást nú klerkar svartir fáir.

Þeir eru orðnir grænir, gráir,

gulir, hvítir, rauðir, bláir.

Sögn Helgu Halldórsdóttur á Dagverðará.

Úr "Skruddu" Ragnars Ásgeirssonar, 3. bindi, bls. 254

Skyldu svartir klerkar enn sjást á Norðurlandi? 

Eitt sinn fylgdist ég með presti útskýra hökla kirkjunnar fyrir skólabörnum í kirkjuheimsókn. Prestur sá, sem einnig er fyrrverandi kennari (með kennararéttindi úr Kennaraskólanum, sem þá hét), útskýrði klæðnaðinn þannig að hann ætti að tákna að sá sem klæðist honum kemur fram sem þjónn Guðs frammi fyrir altari hans, en ekki sem sú persóna sem hann er sjálfur. Hann felur sína eigin persónu, eða skilur hana eftir, þegar hann íklæðist höklinum. Þess vegna afklæðist hann höklinum þegar hann flytur prédikun sína, því hún er samin af honum sjálfum samkvæmt hans skilningi á Guðsorðinu, og einnig klæðist hann höklinum aðeins við helgiathafnir í kirkju, en aldrei utan hennar.

Utan kirkju kjósa margir prestar nútímans að bera kraga sem gefur mönnum til kynna að þar sé prestur á ferð, vilji þeir til hans leita. Svarta hempan og rykkilínið er hins vegar forn klæðnaður að uppruna og pípukraginn var bæði virðingartákn veraldlegra og geistlegra fyrirmenna fyrr á öldum.

Ef til vill þarf engan að undra að "svörtum presti" gangi illa að greina á milli embættismannsins og bloggarans í sér. Ætli hann afklæðist ekki hempunni samt sem áður ef hann bregður sér í fjallið á skíði?