Uppsögn!

Ég sé að Jón Valur Jensson er búinn að segja mér upp bloggvináttunni. Greinilega er ég ekki nógu grandvör kona til að verða hennar aðnjótandi.

Hvort skyldi mér nú hafa verið vikið burt úr einkaparadís Jóns Vals vegna þess að hann vilji ekki hafa heiðingja á sínum bloggvinalista, þar sem hann hefur komist að þeirri niðurstöðu að ég sé ekki kristin, ...   

"

Þá ertu ekki kristin, Greta Björg. En allt í lagi, að það sé þá komið í ljós.

Jón Valur Jensson, 2.1.2008 kl. 00:44"

 ( Já, ég ætla rétt að vona að það sé í lagi! )

...eða vegna þess að ég sagði hann, undir lok umræðu á bloggi Sigurðar Þórs Guðjónssonar, nimbus, annan af tveimur mestu kverúlöntum sem ég hef kynnst um mína daga. Ég græt að sjálfsögðu krókódílatárum yfir þessu, sem sjá má, og orna mér í staðinn við sætar kattamyndir á bloggi Sigurðar.

Hér eftir verð ég sem sagt að nálgast blogg JVJ eftir krókaleiðum, vilji ég fræðast um hans tegund af kristindómi, og ætli ég megi ekki gera ráð fyrir að ég hafi einnig verið sett á bannlista hvað varðar athugasemdir? Kannski læt ég á það reyna, kannski ekki.

Friður + ást

Vindhani - eða að svíkja lit

Ég veit ekki hvort Anna B. Mikaelsdóttir beindi því til mín sérstaklega þegar hún skrifaði óviðurkvæmilega athugasemd hjá mér við myndbandið með viðtalinu við Vonnegut. Sé það ekki tilfellið bið ég hana vinsamlegast að gefa mér skýringu á athugasemdinni. Ég vona að hún hafi ekki beint þessu til mín, þar sem ég lít á hana sem kæra bloggvinkonu mína, og að henni sé það vel kunnugt um afstöðu mína og skoðanir, að það ætti ekki að koma henni á óvart að ég gagnrýni trúleysingja jafnt sem kirkjunnar menn.

Ég skil satt að segja alls ekki hvað Önnu gekk til með að skrifa þetta, því ekki hefur mér sýnst hún elsk að harðstjórum, hvorki Bush né Hitler! Anna mín, vinsamlegast komdu með skýringu, og/eða beiðni um að ég taki athugasemdina þína út, þar sem mér finnst hún þér ekki sæmandi. Nema þetta hafi verið meint sem brandari, sem  ég (og Vendetta) skildi ekki, og jafnvel þá finnst mér hann smekklaus, svona án allra útskýring (samt alls ekki verulega smekklaus ).

Klukkan 20:30: Fengin er skýring á undarlegri athugasemd Önnu í viðkomandi færslu, hún stafaði af bilun í tölvu og stimplaðist þarna inn fyrir mistök! Ég bið Önnu innilega velvirðingar, hafi henni sárnað þessi færsla mín, en mig langar til að láta hana standa áfram hér inni sem vitnisburð um það hvað getur gerst í mannlegum samskiptum í þessu bloggumhverfi, sé maður nógu vitlaus.

Einnig langar mig til að leyfa því sem á eftir fer í færslunni að standa hér áfram sem svolitla útskýringu á viðhorfum mínum í umræðum um trúmál hér á moggablogginu: 

Sé það tilfellið að athugasemdinni sé beint til mín í fullri alvöru, þá ætla ég að endurtaka hér það sem ég skrifaði í athugasemd hjá séra Svavari Alfreð (með breyttu orðalagi og viðbótum). Fyrsta málsgreinin beindist fyrst og fremst að því sem ég skrifaði um umræðuna hjá honum, en getur líka gilt almennt:

Það er auðvitað alveg sjálfsagt að reyna að leiðrétta fólk sem misskilur það sem maður segir. En stundum veltir maður fyrir sér hvort maður sé ekki hreinlega viljandi misskilinn, það er að segja að "andstæðingurinn" loki augunum hreinlega fyrir þeim mótbárum sem maður kemur með, vegna þess að það hentar hans skoðun betur að sjá ekki hvað maður á við. Svo fastir eru sumir á sínu. Halldór Laxness kallaði þetta að ganga með steinbarn í maganum. Þá er auðvitað þakkarvert ef einhver vill taka að sér ljósmóðurstörf, skyldi einhvern tíma koma að fæðingu. 

Ég vil hér með taka það skýrt fram, að síst er ég andsnúin kristinni trú, þó svo sumir sem telja sig sannkristna, og einnig, svo merkilegt sem það er, einn og einn trúleysingi, hafi sagt mér að ég sé alls ekki kristin, það er samkvæmt þeirra skilningi á þeim trúarbrögðum (religion). Enda tel ég mig, eins og oft hefur komið fram í skrifum mínum, trúaða, en samt ekki hallari undir ein trúarbrögð en önnur. Eins og ein góð vinkona mín minnti á í athugasemd við færslu hjá mér, þá er þetta tvennt trauðla það sama, og í sumum tilvikum alls ekki það sama.

Ég leyfi mér að gagnrýna ýmislegt varðandi þjóðkirkju landsins, þar sem mér þykir staða hennar að ýmsu leyti of/alltof óljós, sérstaklega þegar kemur að því hvort hún sé/eigi að vera ríkiskirkja eða ekki. Bendi í þessu sambandi á færsluna mína sem ég nefndi "Esaú", þar sem ég fjalla um stöðu þjóðkirkjupresta innan samfélagsins, sem mér finnst að hljóti að vera þeim erfið á stundum. Einnig kemur slík gagnrýni fram í grein minni um húmanisma og trú. Það þýðir hins vegar ekki að ég sé andsnúin trúarbrögðum sem slíkum. Þvert á móti, ég aðhyllist trúfrelsi og finnst að hver og einn eigi að fá að hafa sína persónulegu trú í friði, fyrir sig. Hins vegar þykir mér málið horfa allt öðruvísi við, leitist einstaklingar við að troða þeirri trú upp á aðra, ekki hvað síst ung börn, sem hafa ekki forsendur til að vega og meta og taka persónulega ákvörðun.

Þetta er skýring mín, þyki einhverjum ég vera beggja blands og snúast eftir því sem vindurinn blæs. Það er alls ekki mitt eigið álit að svo sé, heldur er mér gjarnara að fylgja sannfæringu minni heldur en að samsama mig einum hópi frekar en öðrum. Ég er hvorki hópsál né einstefnumanneskja, heldur fylgi sannfæringu minni í hverju máli, óháð skoðunum annarra. Það er skýringin, ekki flóknari en þetta. 

Húmanismi og trú

Mikið þykja mér tilraunir fólks í samtökunum Siðmennt til þess að eigna trúleysingjum "einkarétt" á húmanisma fráleitar og fáfengilegar.

Þetta með einkaréttinn fullyrði ég í framhaldi af lestri á grein Svans Sigurbjörnssonar í bloggi hans á bloggi Morgunblaðsins. Sú grein er svar hans til sr. Sigurðar Pálssonar vegna þeirra ummæla Sigurðar í annarri grein að hann (Svanur) "spyrði saman guðeysi og húmanisma". Í framhaldi af þessu skrifar Svanur á einum stað í grein sinni:

"Þau alþjóðasamtök sem s.l. 56 ár hafa borið nafn húmanismans, International Humanist and Ethical Union (IHEU), hafna hindurvitnum og þ.á.m. trú á guði. Almennt þegar talað eru um samtök húmanista og húmanisma er átt við IHEU og þann húmanisma sem þar er haldið á lofti. Siðmennt er aðildarfélag að þeim. Hinn venjubundni húmanismi nútímans er trúlaus og þar liggur mín skírskotun. "

(Alltaf finnst mér nú dálítið hlálegt að sjá kristna trú kallaða hindurvitni. Hélt víst að það væri "einkaréttur" kirkjunnar að nota það orð. Alveg eins og mér finnst hlægilegt að sjá trúleysingja tala um kaþólsku kirjuna sem sértrúarsöfnuð!)

Ég skrifaði athugasemd við grein Svans, þar sem ég sagði eftirfarandi:

"[...] þykja mér tilraunir Siðmenntar-fólks til þess að eigna trúleysingjum "einkarétt" á húmanisma fráleitar, og álíka heimskulegar og tilraunir sumra trúaðra til að eigna sér viðlíka einkarétt á Guði. Hvort tveggja þykir mér bera vott um einstrengingslegan og staðnaðan hugsunarhátt, þar sem menn loka augunum fyrir eða hreinlega gera sér ekki grein fyrir þeim miklu víddum sem finnast í sálarlífi mannsins."

Ekki var Svanur sáttur við þessi orð mín og svaraði mér með samsuðu af tilvitnun til orða biskups, upprifjun á andans mönnum og áhrifavöldum í þróun evrópskrar menningar og viðhorfum miðaldakirkjunnar (viðhorfum þeirra manna sem til dæmis dæmdu Galileo Galilei). Ósköp fylgist hann Svanur nú illa með nútímanum - þó svo hann gerðist svo vinsamlegur að vilja benda mér á bækur um húmanisma til aflestrar. Hann hefur samt greinilega ekki kynnt sér nýlegar bækur um guðfræði!

Ég sagði í athugasemd minni til Svans:

"og álíka heimskulegar og tilraunir sumra trúaðra til að eigna sér viðlíka einkarétt á Guði. "

Þetta sagði ég vegna þess að ég tel að kristnir, Gyðingar eða múslimir eigi ekki neinn einkarétt á Guði, eða að þeir geti leyft sér að alhæfa um hver eða hvað hann sé. Þess vegna er ég alls ekkert yfir mig hrifin af þeim orðum sem Svanur vitnar í að sr. Karl hafi sagt, í prédikun eða annars staðar, eða það sem hann (Svanur) rifjar upp af úreltum kristnum trúarhugmyndum.

Ég vil minna á að fleiri eru trúaðir en hinir kristnu:

Til dæmis hindúinn Mohandas Gandhi, sem barðist staðfastlega fyrir mannréttindum landa sinna. Einnig búddistinn Dalai Lama, sem hefur þurft að dvelja langdvölum í útlegð, vegna yfirgangs kínverskra stjórnvalda gegn honum og löndum hans. Má segja að hans líf hafi verið ein samfelld mannréttindabarátta.

En þrátt fyrir fyrri orð mín um einstefnu sumra kristinna manna má einnig finna meðal þeirra menn sem þekktir hafa orðið fyrir ötula baráttu fyrir velferð og réttindum þeirra sem minna mega sín, til dæmis: Kristna biskupinn Desmond Tutu, sem nú síðast var kallaður til Nairobi til að reyna að miðla málum í hinu erfiða stjórnmálaástandi sem komið er upp þar. Hinn kristni Albert Schweitzer, sem fórnaði blómlegum ferli sem fræðimaður og tónlistarmaður til að starfa meðal snauðra í Afríku. Og fleiri mætti tína til, af nógu er að taka.

Vaflaust mætti að sama skapi tína til trúlausa húmanista, það er þá bara gott. En ég vildi sýna þér fram á með framangreindri upptalningu að þeir menn eru ekki einu menn í heiminum sem hafa húmanisma í heiðri. Samtökin "International Humanist and Ethical Union", sem hafna trú sem hindurvitnum, eftir því sem Svanur segir, eru, þó þau kalli sig þessu nafni, langt í frá einu samtökin í heiminum sem geta kallast húmanistisisk. Að halda slíku fram er mikil einfeldni.

Hérna skal bent á nokka fleiri þekkta kristna húmanista:

Florence Nightingale sem starfaði samkvæmt því sem hún áleit vera kristna köllun sína (Christian divine calling), og er frægust fyrir að berjast fyrir því að særðir hermenn í Krímstríðinu fengju hjúkrun á vígvellinum. Það verður að kallast verkefni í anda húmanisma, ef eitthvað getur kallast slíkt.

Kalvínistinn Jean Henri Dunant, sem átti upprunalegu hugmyndina að alþjóðlegu líknarsamtökunum (international humanitarian movement ) Rauða Krossinum og Rauða hálfmánanum (sem starfar í íslömskum löndum.

Kaþólikkinn Peter Benenson stofnaði Amnesty International.

- - - 

Þetta stendur í Wikipediu um húmanisma og trúarbrögð (þessi gein hefur ekki verið véfengd þar, að minnsta kosti ekki ennþá):

"Humanism clearly rejects deference to supernatural beliefs in resolving human affairs but not necessarily the beliefs themselves; indeed some strains of Humanism are compatible with some religions. It is generally compatible with atheism and agnosticism but doesn't require either of these."

Þetta segir á sama stað um sögu húmanismans:

"Contemporary humanism can be traced back through the Renaissance back to the Islamic Golden Age to its ancient Greek roots. Humanism can also be traced back to the time of Gautama Buddha563-483 BCE) and Confucius (551–479 BCE) and the Warring States Period, though the term "humanism" is more widely associated with Western philosophers."

Nokkrir húmanistar frá endurreisnartímanaum (renaissance):

"Noteworthy humanists scholars from this period include the Dutch theologist Erasmus, the English author (and Roman Catholic saint) Thomas More, the French writer Francois Rabelais, the Italian poet Francesco Petrarch and the Italian scholar Giovanni Pico della Mirandola."

Nútíma hugmyndir um húmanisma:

"There are many people who consider themselves humanists, and much variety in the exact type of humanism to which they subscribe. There is some disagreement over terminology and definitions, with some people using narrower or broader interpretations. Not all people who call themselves humanists hold beliefs that are genuinely humanistic, and not all people who do hold humanistic beliefs apply the label of humanism to themselves.

All of this aside, Humanism can be divided into secular and religious types, although some Humanists, including the International Humanist and Ethical Union, reject the addition of any adjective at all to "Humanist," and instead intended the word to have universal application."

"In 1941 the American Humanist Association was organized. Noted members of The AHA included Isaac Asimov, who was the president before his death, and writer Kurt Vonnegut, who followed as honorary president until his death in 2007. Robert Buckman was the head of the association in Canada, and is now an honorary president."

"Sekúlar" húmanismi:

"Some Humanists prefer the term Humanist (capital H, and no adjective), as unanimously endorsed by General Assembly of the International Humanist and Ethical Union following universal endorsement of the Amsterdam Declaration 2002.

The secular humanist movement, by that name, hardly existed prior to 1980. In 1979, Paul Kurtz lost his position as editor of The Humanist. Departing the American Humanist Association, he then launched his own publication, Free Inquiry, and founded the Council for Secular Humanism independently of the American Humanist Association yet pursuing essentially similar goals."

*Allar leturbreytingar eru mínar, nema í tilvitnuninni í grein Svans.

Wikipedia: Húmanismi

- - -

Rithöfundurinn Kurt Vonnegut var heiðursforseti American Humanist Association (AHA) til dauðadags. Hann hafði þetta að segja um Guð, og tónlist:

"If I should ever die, God forbid, let this be my epitaph:
THE ONLY PROOF HE NEEDED
FOR THE EXISTENCE OF GOD
WAS MUSIC

• As quoted in "Vonnegut's Blues For America" Sunday Herald (7 January 2006)"