Til umhugsunar fyrir trúleysingja og aðra

"My only surviving sibling, Dr. Bernard Vonnegut, eight years my senior, is a physical chemist who thinks and thinks about the distribution of electrical charges in thunderstorms.

But now my big brother, like Isaac Asimov near the end of his life, surely, and like most of us here, has to admit that the fruits of science so far, put into the hands of governments, have turned out to be cruelties and stupidities exceeding by far those of the Spanish Inquisition and Genghis Khan and Ivan the Terrible and most of the demented Roman emperors, not excepting Heliogabalus.

Heliogabalus had a hollow iron bull in his banquet hall that had a door in its side. Its mouth was a hole, so sound could get out. He would have a human being put inside the bull and then a fire built on a hearth under its belly, so that the guests at his banquets would be entertained by the noises the bull made.

We modern humans roast people alive, tear their arms and legs off, or whatever, using airplanes or missile launchers or ships or artillery batteries--and do not hear their screams.

When I was a little boy in Indianapolis, I used to be thankful that there were no longer torture chambers with iron maidens and racks and thumbscrews and Spanish boots and so on. But there may be more of them now than ever--not in this country but elsewhere, often in countries we call our friends. Ask the Human Rights Watch. Ask Amnesty International if this isn't so. Don't ask the U.S. State Department.

And the horrors of those torture chambers--their powers of persuasion--have been upgraded, like those of warfare, by applied science, by the domestication of electricity and the de tailed understanding of the human nervous system, and so on.

Napalm, incidentally, is a gift to civilization from the chemistry department of Harvard University.

So science is yet another human made God to which I, unless in a satirical mood, an ironical mood, a lampooning mood, need not genuflect."

  - Kurt Vonnegut, í ræðu sem hann hélt 1. maí, 1992, þegar hann var valinn húmanisti ársins af American Humanist Association 1. maí, 1992.

 

Í þessari bloggfærslu HÉR er að finna ýmislegt um skoðanir Vonneguts á kenningum smiðsins fræga, kraftaverkahönnun og þróun.

Athugasemdir

[DoctorE (IP-tala skráð) 9.1.2008 kl. 01:57]

Vísindi eru ekki guð, sumir menn eru asnar... end of story

[Greta Björg Úlfsdóttir, 9.1.2008 kl. 02:31]

So true.

[Nanna Katrín Kristjánsdóttir, 9.1.2008 kl. 08:35]

Nei allir menn eru asnar stundum, best að taka fram að þegar ég segi menn meina ég auðvita allt mannfólk.  En þess á milli eru við alveg brilljant.

[Svanur Sigurbjörnsson, 9.1.2008 kl. 10:29]

Sæl

Úr ræðu hans:

"Napalm, incidentally, is a gift to civilization from the chemistry department of Harvard University.

So science is yet another human made God to which I, unless in a satirical mood, an ironical mood, a lampooning mood, need not genuflect."

Þannig lýkur þessari ræðu sem hann hélt þegar hann veitti viðtöku heiðursverðlaunum Am. Humanist Association árið 1992.  Hann segir sem sagt að "..vísindin eru enn einn manngerður Guð sem ég, nema í skapi háðs, kaldhæðni eða spotts, þarf ekki að knékrjúpa fyrir".   Honum virðist finnast að fólk sé farið að tilbiðja vísindin sem eins konar guð.  Mér finnst vanta kjarnann í þessa ræðu en hann er sá að góð siðferðisleg hugsun þarf að stýra vísindastarfi og markmiðum þess.  Ég er ekki sammála honum í því að vísindin séu "guð" í augum fólks, heldur að þau hafi verið misnotuð eins og hægt er að gera með öll tæki og aðferðir.  Hinn heimsspekilegi tilgangur vísinda, þ.e. hugmyndafræði þeirra sem rannsóknaraðferða, er að leita hlutlægs sannleika, þ.e. sannrar þekkingar.  Slíkt hefur leitt til mjög öflugra tækja sem í höndum fólks sem heldur að lausn vandamála sé fólgin í ofbeldi, hefur leitt til hörmunga.

Varðandi svör hans um "vitsmunalega hönnun", þá virðist hann stundum verað grínast, stundum ekki og stundum botna ég ekkert í svörum hans.  Hann virðist hafa talið það eðlilegt að fólk velti þessum möguleika fyrir sér.  Ég treysti mér ekki að segja af eða frá með skoðanir hans á þessum efnum en verð að segja að það er leitt ef hann hefur talið vitsmunalega hönnun eitthvað sem kæmi til greina sem sannleikur. 

Hver er annars tilgangur þinn Gréta Björg með þessum færslum um Kurt Vonnegut?  Heldurðu að ef þú finnir einn áberandi mann sem talinn var húmanisti og verðlaunaður sem slíkur, en hafði síðan skoðanir sem gengu í berhögg við sumt af því sem skilgreinist sem hluti af húmanisma nútímans, að þú hafir sýnt fram á einhvern nýjan sannleik um húmanisma?  Ef eitthvað er þá erum við fróðari um Kurt Vonnegut en skilgreiningin á húmanisma breytist ekki fyrir orð hans eða annarra stakra persóna.  Skilgreiningin er hugmyndafræðileg og óháð persónulegum skoðunum.  Það eru alþjóðleg samtök húmanista (secular, ethical humanists) sem ákveða skilgreininguna og milljónir manna eru sammála henni í yfir 100 löndum um allan heim.

[Greta Björg Úlfsdóttir, 10.1.2008 kl. 02:56]

"Hver er annars tilgangur þinn Gréta Björg með þessum færslum um Kurt Vonnegut? "

Mér þykir víst einfaldlega meira og meira vænt um kallinn, eftir því sem ég les meira af því sem hann hefur sagt.

[Greta Björg Úlfsdóttir, 10.1.2008 kl. 05:28]

Og það hvort sem/þrátt fyrir, og mest af því að, hann hefur dirfst/dirfðist að ganga í berhögg við vissar skilgreiningar samtaka húmanista á húmanisma, þó hann hafi verið kenndur við hann. Mér sýnist hann nefnilega hafa verið stoltastur af húmanisma forfeðra sinna, en ekki af þeim vegtyllum sem félagsskapur húmanista gaf honum, þeirri heiðursstöðu sem hann kallaði "that totally functionless capacity".

Einmitt þess vegna þykir mér vænt um kallinn. Menn eiga að standa við sannfæringu sína, hvað sem tautar og raular, og hvað sem öllum skilgreiningum líður.

Það er miklu betra að hafa hlustað eftir og munað það sem Alex frændi sagði á góðum degi, en að fara eftir því sem einhverjir sjálfskipaðir gáfupostular hafa ákveðið að sé satt og rétt fyrir restina af mannkyninu.

Auk þess heiti ég Greta, ekki Gréta.

[DoctorE (IP-tala skráð) 10.1.2008 kl. 10:59]

Menn eiga ekki að standa við sannfæringu sína þegar það er ljóst að sannfæringin er bull, ef menn gera það þá ... well

[Greta Björg Úlfsdóttir, 10.1.2008 kl. 17:32]

Ef það sýnir sig að það sem maður taldi satt og rétt var bull, þá skiptir maður auðvitað um skoðun - það er ekki hollt fyrir neinn að ganga um með steinbarn í maganum.